Ποια ήταν λοιπόν η Μαρία Αντουανέτα;

Μαρία Αντουανέτα (1755-1793)

    

 Η Μαρία Αντουανέτα υπήρξε ένα από τα 15 παιδιά της αυτοκράτειρας της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας του Γερμανικού έθνους, της Μαρίας Θηρεσίας και του συζύγου της Βασιλιά Φραγκίσκου Α΄. Η Μαρία Θηρεσία, αντιμετώπιζε διάφορα προβλήματα εξωτερικής πολιτικής και στην προσπάθειά της να έχει συμμάχους της τα ευρωπαϊκά κράτη προσπαθούσε να εξασφαλίζει συζύγους για τα παιδιά της τα τέκνα βασιλικών ευρωπαϊκών οίκων που την ενδιέφεραν. Έτσι, αποφάσισε να δρομολογήσει και το γάμο σκοπιμοτήτων της κόρης της Μαρίας Αντουανέτας με τον Λουδοβίκο ΙΣΤ΄ βασιλιά της Γαλλίας.

           Η αλήθεια είναι ότι η 14χρονη Μαρία Αντουανέτα είχε να αντιμετωπίσει περισσότερες δυσκολίες από τις προφανείς με την πραγματοποίηση αυτού του γάμου. Σε τρυφερή ηλικία έπρεπε να εγκαταλείψει την πατρική οικία και το μητρικό χάδι για να αναλάβει  τις ευθύνες και την υπακοή στο πρωτόκολλο μιας πραγματικής βασίλισσας. Πέραν όμως των εμφανών δυσκολιών, η συμβίωση με το Λουδοβίκο αποδείχτηκε αρκετά δύσκολη. Όχι μόνο διότι σύμφωνα με το πρωτόκολλο οι ερωτικές τους επαφές έπρεπε να γίνονται ενώπιον εντεταλμένων, ώστε να εξασφαλιστεί η νομιμότητα των τέκνων, αλλά και διότι για μεγάλο χρονικό διάστημα δεν υπήρχε επαφή με το νόμιμο σύζυγό της, κάτι που γεννούσε αμφιβολίες για τις σεξουαλικές του προτιμήσεις.

                   Όλη αυτή η κατάσταση, σε συνδυασμό με την απομάκρυνση από τη μητέρα που αποδεδειγμένα ήταν καλός σύμβουλος οδήγησαν τη μικρή Μαρία Αντουανέτα σε έναν έκλυτο βίο. Ξενύχτια, συμμετοχή σε χαρτοπαιξίες, ανάμειξη σε πολυδάπανα πάρτι και τεράστια μηνιαία ποσά σε πολυτελή ρούχα & φορέματα, σε ιδιαίτερες κομμώσεις και σε περούκες. Όλα αυτά βέβαια τα πλήρωνε ο νόμιμος σύζυγός της και κατ’  επέκταση ο γαλλικός λαός, γεγονός που δημιουργούσε δυσαρέσκειες απέναντι στα ανάκτορα των Βερσαλλιών. 

Λέγεται ότι ο λαός φώναζε το σύνθημα «ο λαός πεινάει, δεν έχει ψωμί να φάει» και η Μαρία Αντουανέτα απάντησε «ας φάει παντεσπάνι», κάτι βέβαια που δεν ευσταθεί και αποδίδεται ψευδώς στο κατονομαζόμενο πρόσωπο. Βέβαια, σε όλες αυτές τις φήμες έπαιρνε θέση τόσο η μητέρα της όσο και ο αδελφός της που προσπαθούσε να τη συνετίσει. Με τις παραινέσεις του τελευταίου αλλά και με τη γέννηση της κόρης της Μαρίας Θηρεσίας Καρλόττας λέγεται ότι περιόρισε τις σπατάλες της. Κατάφερε να κάνει μια οικογένεια με δύο αγόρια και δύο κορίτσια,

από τα οποία είδε να πεθαίνει ο πρωτότοκος γιος της σε ηλικία 8 χρονών και η δευτερότοκη κόρη της.

            Βέβαια, το έτος 1789 υπήρξε σημαδιακό για τη ζωή της όχι μόνο λόγω του θανάτου του γιου της Λουδοβίκου Ιωσήφ αλλά και λόγω της γενικότερης πολιτικής κατάστασης στη Γαλλία.

Πρόκειται για μια δύσκολη περίοδο από πολλές απόψεις αλλά και συνάμα μία περίοδο πνευματικής αφύπνισης. Έτσι, το κίνημα του Διαφωτισμού μιλά για το τρίπτυχο ισότητα – αδελφοσύνη – ελευθερία και ζητά από τον άνθρωπο να στηριχθεί στη δύναμη του μυαλού και της λογικής του, να καταλύσει σκονισμένα κατεστημένα και ξεπερασμένα μονοπωλιακά συστήματα και να γίνει ο καθένας πρωτεργάτης του κινήματος της αλλαγής. Και αλλαγή στη συγκεκριμένη περίπτωση σημαίνει ανατροπή της απόλυτης μοναρχίας και μετατροπή της σε συνταγματική μοναρχία – ώστε να υπάρχουν κάποιοι νόμοι που να περιορίζουν ηγετικές αυθαιρεσίες- και σταδιακά σε δημοκρατία.

            Τα προβλήματα βέβαια έχουν την απαρχή τους στο γενικότερο κατεστημένο σύστημα, κατά το οποίο ευγενείς και ανώτερος κλήρος – δηλαδή το 2% του πληθυσμού – κατέχει το μεγαλύτερο μέρος των υλικών αγαθών, έχουν αποκλειστικά πρόσβαση σε δημόσιες προσοδοφόρες θέσεις και ανώτερα αξιώματα ενώ είναι απαλλαγμένοι από φορολογικά βάρη, τα οποία επωμίζονται τα κατώτερα στρώματα της κοινωνικής πυραμίδας, κάτι που δημιουργεί σταδιακά αντιδράσεις και με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει σε κάποια κοινωνική έκρηξη.

            Επιπλέον, μία νέα τάξη , οι έμποροι, τραπεζίτες, δικηγόροι, βιοτέχνες και γενικότερα οι άνθρωποι του χρήματος φαίνεται να ζητούν πρόσβαση στα δημόσια αξιώματα απειλώντας τη μονοπωλιακή διεκδίκησή τους από τους ευγενείς, μια και φαίνεται να στηρίζουν την οικονομία του Κράτους. Την ίδια στιγμή, η άρχουσα τάξη εμφανίζεται εξίσου δυσαρεστημένη, καθώς αντιλαμβάνεται ότι οι βασικές εξουσίες πηγάζουν από το βασιλιά και οι ίδιοι έχουν υποδεέστερο ρόλο σε όλα αυτά.  Έτσι, η κοινωνική δυσαρέσκεια είναι ευρεία και προέρχεται από ποικίλα κοινωνικά στρώματα.

            Από την άλλη πλευρά, η σοδειά του 1788-1789 ήταν ελάχιστη λόγω του δριμύ χειμώνα με αποτέλεσμα μία αύξηση των τιμών της τάξεως του 60% τη στιγμή που η αύξηση των μισθών του απλού λαού μόλις άγγιζε το 20%. Σε μία τέτοια κατάσταση, οι υπερβολικές δαπάνες του παλατιού με αποκορύφωμα τα ογκώδη ποσά για είδη πολυτελείας που ξόδευε μηνιαίως η Μαρία Αντουανέτα ξεσήκωσαν το  λαό , ο οποίος έχοντας ερείσματα τόσο στο πνευματικό κίνημα του Διαφωτισμού όσο και στην ανερχόμενη αστική τάξη ξεσηκώθηκε.

             Η επανάσταση ξεκίνησε από την κατάληψη της Βαστίλης, φυλακής πολιτικών κυρίως κρατουμένων οι οποίοι αντιτάχθηκαν με κάποιον τρόπο στο καθεστώς.

 Συνάμα, δημιουργήθηκε Εθνική Συντακτική Συνέλευση, η οποία αποτελούνταν από την Τρίτη τάξη, την ανερχόμενη αστική τάξη και ξεπεσμένους ευγενείς που έβλεπαν τη δύναμή τους να χάνεται. Η Συνέλευση συνέταξε τη Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη. Ο Λουδοβίκος φάνηκε να υποχωρεί και να παραδίδει σύνταγμα, ωστόσο, επιθέσεις από εξωτερικούς εχθρούς υπονομεύονταν πιθανόν από το βασιλικό περιβάλλον, το οποίο κατηγορήθηκε για συνομωσία.  Έτσι, ο λαός επιτέθηκε στο ανάκτορο των Βερσαλλιών και λίγο αργότερα συνέλαβε τη βασιλική οικογένεια στην προσπάθειά τους να ξεφύγουν. 

Ο Λουδοβίκος Στ΄ και η Μαρία Αντουανέτα οδηγήθηκαν στη γκιλοτίνα (= λαιμητόμος, καρμανιόλα) και καρατομήθηκαν.

 Για την ιστορία, η ουσιαστική και γνήσια δημοκρατία άργησε πολύ να ισχύσει, καθώς ακολούθησε περίοδος τρομοκρατίας από το Ροβεσπιέρο ο οποίος στο όνομα της δήθεν σωτηρίας από υποκινούμενες φιλοβασιλικές εξεγέρσεις και συμμετέχοντας δήθεν σε μία Επιτροπή Κοινής Σωτηρίας έφτασε να θανατώσει περισσότερους από 35.000 ανθρώπους, δήθεν εχθρούς της δημοκρατίας. Το τέλος αυτής της περιόδου το επέφερε ο στρατηγός Ναπολέων Βοναπάρτης, ο οποίος έδωσε τέλος και στον εκατονταετή πόλεμο ενώ με κατάλληλους χειρισμούς πήρε την εξουσία και άσκησε τη δική του δικτατορία, την απόλυτη μοναρχία.

            Από όλα τα παραπάνω, ένα είναι σίγουρο για τη ζωή της Μαρίας Αντουανέτας εκείνη την περίοδο: η ζωή της υπήρξε πολυτάραχη ενώ η σκιά του θανάτου που ήλθε τόσο νωρίς γι’ αυτήν προμηνύθηκε κατά την ημέρα της γέννησής της, οπότε έλαβε χώρα ο καταστροφικός σεισμός στη Λισσαβώνα.

Βιβλιογραφία:
el.wikipedia.org/wiki/Μαρία_Αντουανέτα 
 http://www.cosmo.gr
 http://ektiesthisi.blogspot.gr
 https://www.google.gr