Επίσκεψη του 6ου γυμνάσιου βέροιας (χορευτικό πρόγραμμα) στο Σύλλογο Μικκρασιατών Ημαθίας.

     Ραντεβού στη Μητρόπολη Βέροιας με σκοπό να επισκεφτούμε το σύλλογο των Μικρασιατών Ημαθίας, όπως τόνισε ο υπεύθυνος χοροδιδάσκαλος κύριος Φώτης Πανανόπουλος. Πράγματι, τα παιδιά ανταποκρίθηκαν στο κάλεσμα, αν και επρόκειτο για ημέρα εκτός μαθήματος – Παρασκευή, λίγο πριν από τις εκλογές της 6^ης Μαΐου 2012. Μάλιστα, στην επίσκεψη συμμετείχαν και μαθητές του σχολείου μας που δε μπόρεσαν να συμμετέχουν στο πολιτιστικό πρόγραμμα χορού του 6^ου γυμνασίου για το σχολικό έτος 2011-2012.  Είναι παρήγορο και αισιόδοξο που πάντα κάποιοι μαθητές – έστω λίγοι – πάντα ενδιαφέρονται για τον πολιτισμό και γενικότερα για την καλλιέργεια του πνεύματος. Είναι το προζύμι που πάντα υπάρχει σε κάθε γενιά και υπόσχεται ελπίδα για διατήρηση αξιών, ιδανικών και αγνού τρόπου ζωής.

            Στις 10.00 το πρωί λοιπόν, ήμασταν έξω από το σύλλογο Μικρασιατών, δύο στενά πιο πάνω από την εκκλησία της μητρόπολης.  Ο υπεύθυνος χορού ήταν που μας καλωσόρισε στο χώρο των Μικρασιατών και μας μίλησε τόσο για την ίδρυση, την ιστορία και τα προβλήματα που αντιμετώπισε και συνεχίζει να αντιμετωπίζει ο σύλλογος όσο και για το δράμα των Μικρασιατών προσφύγων.  

            Αρχικά μίλησε για μία παρέα Μικρασιατών που ένα βράδυ, πριν 33 χρόνια σε ένα καφενείο μοιράστηκαν τον πόνο του πρόσφυγα που πονά για την πρώτη πατρίδα, την γενέτειρά του και πάνω στη συζήτηση, αποφάσισαν να ιδρύσουν το σύλλογο Μικρασιατών Ημαθίας. Μεταξύ των ιδρυτικών μελών συμπεριλαμβάνονται οι κύριοι Χαραλαμπίδης, Μαζίνης και Εμμανουηλίδης.

            Το μεγάλο πρόβλημα του συλλόγου ήταν πάντοτε το πρόβλημα της στέγασης. Αλλάζοντας μέσα στα 33 αυτά χρόνια την έδρα που τους στέγαζε, βρίσκονται σήμερα μοιρασμένοι σε έναν σχετικά μικρό χώρο, παραχωρημένο από το δήμο (ουσιαστικά δεν τους ανήκει ο χώρος αυτός) – όπου γίνονται τα συμβούλια, φυλάσσονται οι φορεσιές του συλλόγου αλλά και γίνονται δεκτά σχολεία όπως το δικό μας- αλλά και σε δύο δημοτικά σχολεία που παραχωρούν μέρος του χώρου τους προκειμένου να πραγματοποιούνται οι πρόβες των χορευτικών τμημάτων. Γεμάτος πίκρα και ίσως και κάποια συγκαλυμμένη αγανάκτηση τόνισε ότι και σε αυτό το θέμα είναι «πρόσφυγες», καθώς οι υποσχέσεις τοπικών παραγόντων εδώ και είκοσι (20) χρόνια δεν τηρήθηκαν και τα όποια λόγια τους για μελλοντικά σχέδια αποδείχτηκαν φρούδα. 

Φορεσιά από Σινασσό μ. Ασίας

  
          Κατόπιν, έγινε λόγος για το δράμα των προσφύγων, τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν όταν αποφάσισαν να φύγουν από τον τόπο τους αφήνοντας πίσω μια ολόκληρη ζωή και περιουσίες αλλά και τα δεινά που έπρεπε να αντιμετωπίσουν κατά την εγκατάστασή τους στην Ελλάδα.  Ο κύριος Πανανόπουλος μίλησε κυρίως για τις περιοχές της Καππαδοκίας, τη Σινασσό, την Καραμανλία αλλά και για τη Σμύρνη, όπου αναφέρθηκε στη βιαιότητα με την οποία αντιμετωπίστηκαν οι ελληνικοί πληθυσμοί της περιοχής στην προσπάθειά τους να διαφύγουν με κάποιο πλοίο – ελληνικό ή των μεγάλων δυνάμεων – οι οποίες παρακολουθούσαν αδιάφορες τη σφαγή απλών ανθρώπων από τους εθνικιστές Τσέτες. 

         Για την περιοχή της Καραμανλίας είπε ότι κάποιοι άνθρωποι κατέφυγαν στο φαινόμενο του κρυπτοχριστιανισμού, ενώ άλλοι μετέφρασαν το ευαγγέλιο στα τούρκικα χρησιμοποιώντας ελληνικούς χαρακτήρες (στην προσπάθεια διατήρησης της ελληνικής γλώσσας), εγκαινιάζοντας τα «καραμανλίδικα».

Φορεσιά από Πριγκιποννήσια

            Κι ενώ στη γενέτειρά τους, στα χρόνια της εκεί παραμονής τους αντιμετωπίζονταν ρατσιστικά από τους Τούρκους και ονομάζονταν υποτιμητικά Γκιαούρηδες, κατά την αναγκαστική μετεγκατάστασή τους στην Ελλάδα τα λεγόμενα αδέλφια τους αποκαλούσαν με τον εξίσου υποτιμητικό όρο  Τουρκόσπορους. Η νέα τους ζωή, αρκετά δύσκολη, επηρέασε και τις υπόλοιπες γενιές – παιδιά και εγγόνια- καθώς πολλοί Μικρασιάτες ήταν αρκετά ευκατάστατοι και αναγκάστηκαν να αφήσουν πίσω τεράστιες περιουσίες προς βλάβη δική τους αλλά και των επερχόμενων γενιών. Μάλιστα για τα πρώτα χρόνια προσαρμογής τους κατείχαν ένα μικρό βιβλιάριο, στο οποίο καταχωρούνταν οι παροχές από το κράτος σε είδη διατροφής (γάλα, τυρί) ή η οικονομική ενίσχυση με χρήματα (στο βιβλιάριο του παππού του υπήρχε καταχωρημένη ημερομηνία και δίπλα το ποσό των 30000 δραχμών σε αυτόν και την οικογένειά τους με σκοπό την οικονομική ενίσχυση).

            Η προσφορά τους πάντως κρίνεται πολύτιμη καθώς έφεραν στοιχεία του πολιτισμού της Ανατολής, μια καινούρια κουζίνα με εντελώς διαφορετικές γεύσεις και χρήση μπαχαρικών, σειρά και τάξη στα σπίτια τους, ιδέες για ένταξη της γυναίκας στο χώρο εργασίας και διανομή κατά συνέπεια των οικογενειακών βαρών, προοδευτικές απόψεις γενικά αλλά και στο χώρο της ένδυσης.

            Οι περιοχές στις οποίες εγκαταστάθηκαν στο Νομό Ημαθίας είναι το Πλατύ, η Αγία Μαρίνα, ο Αγ. Γεώργιος, η Νέα Χαλκηδόνα.

            Τέλος, μας παρουσίασε φορεσιές γυναικείες από διάφορες περιοχές. Έτσι, είδαμε τη φορεσιά από τη Σινασσό με πανωφόρι μπλε κεντημένο με χρυσή κλωστή, από μέσα φόρεμα, πάνω από το πανωφόρι ποδιά και ζωνάρι, αλλά και μαντήλα στο κεφάλι.

Φορεσιά από τα Φάρασα Καππαδοκίας

            Η φορεσιά από τα Πριγκιποννήσια αφορούσε βράκα αρκετά φαρδιά, σακάκι κόκκινο αλλά και είδος μαντιλιού για το κεφάλι.   

             Η Τρίτη φορεσιά προέρχεται από τα Φάρασα Καππαδοκίας και αφορά ένα είδος πανωφοριού συνδυασμένο με βράκα ( σε έντονα χρώματα) και μία μαντήλα, οποία ενίοτε κάλυπτε το μεγαλύτερο μέρος του προσώπου.

            Τελειώνοντας, στην προσπάθειά του να μας περιγράψει το δράμα κυρίως της πρώτης γενιάς προσφύγων, μίλησε για μία Μικρασιάτισσα η οποία εις ανάμνηση της πατρίδας της έβαλε σε ένα τσουβάλι χώμα και το πήρε μαζί της στην Ελλάδα. Κάθε φορά λοιπόν που κάποιος πέθανε, πήγε στην κηδεία του και έριχνε λίγο χώμα ΑΠΟ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΤΟΥ.

            Ακόμη, μας είπε για τις επισκέψεις του συλλόγου στο εξωτερικό – όπως για την επίσκεψη στο Ζωγράφειο Γυμνάσιο – Λύκειο στην Κωνσταντινούπολη, καθώς και για δραστηριότητες του Συλλόγου, όπως την προβολή ταινίας στο Παύλειο Πολιτιστικό κέντρο Βέροιας με θέμα τη νοσταλγία των Μικρασιατών για την πατρίδα τους και τον πόνο τους για τον άδικο ξεριζωμό τους.

            Ευχαριστούμε θερμά τον κύριο Πανανόπουλο και το σύλλογο Μικρασιατών Ημαθίας που μας έδωσαν την ευκαιρία να μάθουμε κι εμείς κάποια πράγματα για την ιστορία αυτών των ανθρώπων, των συμπολιτών μας.