Για τους μικρότερούς μας φίλους (αλλά και τους μεγαλύτερους)

      Μέσα από μια σύντομη παρουσίαση του βιβλίου " ο ψύλλος" του Δημήτρη Σπύρου, προτρέπω τους μικρούς αναγνώστες αλλά και γενικότερα όσους αγαπούν το βιβλίο να διαβάσουν το παραπάνω βιβλίο.

     Με φόντο ένα ορεινό, άγνωστο στους πολλούς και στον τουρισμό, χωριό της Ολυμπίας, ένας δωδεκάχρονος μαθητής - με ταλέντο στη γραφή, φιλοπερίεργος και ανήσυχο πνεύμα - γίνεται ο μικρότερος εκδότης εφημερίδας στον κόσμο, με τη χειρόγραφη εφημερίδα του, τον "Ψύλλο". Πρόκειται για το μοναχογιό του Ανάστου και της Παρασκευής, τον Ηλία Συλαϊδη. Ο μικρός εκδότης είναι τόσο ταυτισμένος με την εφημερίδα του ώστε οι συγχωριανοί του όλοι τον φωνάζουνε ειρωνικά "Ψύλλο".

     Δεν είναι λίγες βέβαια οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο μικρός Ηλίας σε αυτή του την προσπάθεια. Πρώτα - πρώτα, υπάρχουν πρακτικά προβλήματα για την έκδοση της εφημερίδας, καθώς ο Ηλίας, στερημένος από τυπογραφικές ευκολίες είναι αναγκασμένος να τυπώνει μόνος του με καρμπόν τις χειρόγραφες σελίδες της εφημερίδας του σε άλλα αντίτυπα και αυτό το κάνει πολλές φορές, λόγω των περιορισμένων δυνατοτήτων του καρμπόν. Επιπρόσθετα, τα τεύχη του τα αποστέλλει σε πολλά μέρη της Ελλάδας, σε σχολεία και σε άλλους μικρούς αναγνώστες του, συχνά και σε γραφεία μεγάλων εφημερίδων και έτσι απαιτούνται χρήματα για τα ταχυδρομικά τέλη αλλά και για τα χαρτικά. Αυτή η κατάσταση εκνευρίζει τον πατέρα του Ηλία, κύριο Ανάστο.

       Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα που αντιμετωπίζει είναι η ειρωνική συμπεριφορά, η άξεστη στάση και τα άθλια πειράγματα των συγχωριανών του, του αγροφύλακα, του προέδρου, του Μπαλαφούτη. Συχνά και ο ίδιος ο πατέρας τον κατακρίνει για το χάσιμο χρόνου, όπως τουλάχιστον χαρακτηρίζει τη ενασχόληση του γιου του με τον "Ψύλλο". Αλλά και ο δάσκαλος μια μέρα, με αφορμή την αλλοπρόσαλλη για εκείνον συμπεριφορά του Ηλία τον χτύπησε τόσο δυνατά, που πρήστηκαν τα δάχτυλά του. 

Δημήτρης Σπύρου

     Έτσι, ο Ηλίας αποφάσισε να φύγει από το σπίτι - κάτι που το είχε ξανακάνει αλλά για λίγες ώρες - και να πάει στο δάσος. Η συνάντησή του με τον Μπαλαφούτη και η προκλητική συμπεριφορά του τελευταίου είχε ως αποτέλεσμα να επιτεθεί ο Ηλίας στο συγχωριανό του προκαλώντας τραυματισμό στο μάτι του και την ίδια στιγμή να απομακρυνθεί πανικόβλητος τρέχοντας.

       Ο μόνος φίλος του, ο Γαλαξίας, αργά τη νύχτα τον ενημέρωσε ότι το κλίμα στο χωριό ήταν ευνοϊκό για εκείνον, καθώς κατηγορήθηκαν για όλο αυτό τόσο ο δάσκαλος όσο και οι υπόλοιποι συγχωριανοί από τον απελπισμένο πατέρα που τον έψαχνε. 

                  Ο Ηλίας έχοντας πλέον αυτοπεποίθηση πραγματοποίησε τη νέα φυγή του από το χωριό και κάνοντας παράλληλα μια πρόβα για τη μεγάλη μελλοντική φυγή του από το χωριό - πάντοτε σκεφτόταν ότι θα έφευγε από εκείνο το μέρος ακολουθώντας το όνειρό του.

           Στο μεταξύ, δημοσιογράφος μεγάλης εφημερίδας κατέφθασε στο χωριό αναζητώντας επειγόντως τον Ηλία, τον μικρότερο εκδότη εφημερίδας στην Ελλάδα, ένα ξεχωριστό παιδί που απολάμβανε το θαυμασμό των συναδέλφων της. Φυσικά, έκπληκτοι οι χωριανοί προσπάθησαν να βρούνε τον Ηλία αποκρύπτοντας τα γεγονότα που είχαν προηγηθεί.  Μετά από πολλές περιπέτειες η συνάντηση αυτή πραγματοποιήθηκε, ο Ηλίας δέχτηκε τα συγχαρητήρια της δημοσιογράφου και των συνεργατών της για την μεγάλη του αυτή προσφορά και απόλαυσε την προσφορά ενός μικρού ταξιδιού σε κοντινό αστικό τυπογραφείο.

                  Φυσικά, οι συγχωριανοί του άλλαξαν αμέσως στάση μετά από τα παραπάνω γεγονότα. Ο Ηλίας όμως ήδη το είχε πάρει απόφαση: μόλις έκλεισαν τα σχολεία άρχισε να ετοιμάζεται για το μεγάλο ταξίδι, για τη φυγή του.

                  Όσον αφορά στο κείμενο, η γραφή του Δημ. Σπύρου είναι αβίαστη, απλή, καθημερινή, ζωντανή. Έχει την ικανότητα να μας κάνει μετόχους της ιστορίας του μικρού Ηλία και να μας μεταφέρει σε μια άλλη πραγματικότητα. Ο παντογνώστης αφηγητής - θεός ξεδιπλώνει άμεσα και μαγευτικά τον εσωτερικό κόσμο των ηρώων, ενημερώνει για τα κίνητρα των πράξεών τους, πραγματοποιεί βαθιά τομή στον ψυχισμό τους δίνοντας ένα σαφές ψυχογράφημα του καθενός. Η αφήγηση συνδυάζεται με το διάλογο και τον ελεύθερο πλάγιο λόγο και αυτή η ποικιλία αφηγηματικών τεχνικών προσελκύει τον αναγνώστη. Η προφορικότητα στην έκφραση και η ζεστασιά του ύφους κάνει το βιβλίο αγαπητό τόσο σε μικρούς όσο και σε μεγαλύτερους. 

                  Άλλωστε η προσεκτική ανάγνωση του κειμένου επιβεβαιώνει ότι κι αν ακόμη δε μπορούμε να πραγματοποιήσουμε τα ταξίδια που θέλουμε, κι αν ακόμη δε μπορούμε να πετύχουμε τα σχέδιά μας, τουλάχιστον προς το παρόν, τουλάχιστον μπορούμε να ονειρευόμαστε, μπορούμε να ταξιδεύουμε μέσα από τα έργα μας ή μέσα από τα έργα άλλων. Και ποιος ξέρει, όταν πλέον δε θα έχουμε κάτι να περιμένουμε, όταν ίσως θα έχουμε αποκαρδιωθεί στις καθημερινές μας προσπάθειες, ίσως τότε να είναι η κατάλληλη στιγμή για τον καθένα μας, για τις ευχές, τα όνειρα, τις επιθυμίες του!!!

• Απόσπασμα του βιβλίου υπάρχει στην ενότητα 6 της Νεοελληνικής Γλώσσας της Β ΄ Γυμνασίου.